3 Şubat 2014 Pazartesi

Portre: Erik Satie

Şubat ayına yeni bir bölümle başlıyoruz. Bu bölümde bana ilham veren-hayat hikayeleri-eserleriyle etkileyen isimlerle tanışacak, ilginç anektodlarla bu isimleri tanıyacaksınız.
Portre'nin ilk konuğu Fransız besteci-piyanist Erik Satie.



Erik Satie'nin Gnossienne melodileriyle tanıştığım an NTV'nin kült programı Gece Gündüz'ün açılışı müziği sayesinde olmuştu. Ardındansa aynı melodi Martin Scorcese'nin yönettiği Hugo filminde karşıma çıktı tekrar. Ve o filmle birlikte Erik Satie'yi araştırmaya/tanımaya başladım. Hayli ilginç bir yaşam öyküsü.

***
Şimdi sizinle de tanıştıracağım Erik Satie'yi.  
Ama önce  her dinleyişimde beni etkileyen melodilere sahip Gnossienne No.1 ile başlayalım.



Bir merakla peşinden gittiğim Erik Satie'nin hayat hikayesini okuduğumdaysa ilginç dipnotlar yakaladım. Mesela Satie dinlediğiniz Gnossienne No.1'i Paris Büyük Sergisi'nde duyduğu Rumen pop müziği ve Endonezya vurmalı çalgılar Topluluğu'nun yaptığı müzikten etkilenerek Gnossiennes bestelemiş.

Erik Satie enteresan bir karakter -ki müzik dünyasına bir yenilik getirmiş, müzikte "mizahın babası" olarak anılıyor günümüzde de. Bu da bestelerine verdiği "dişi ağrıyan bülbül,armut biçiminde parça" gibi isimlerden dolayı.



Hayatı boyunca gariplikleri ile anılmış hep. Ölümünden sonra gardırobunda bulunun birbirinin aynı 12 kadife takım elbise, düzinelerce şemsiye ve birbirine eş 84 mendil uzun süre müziğinden daha çok konuşulmuş Kadifeli Centilmen. 

Müzik dünyasının ilgisinin onun garip kişiliğinden, eserlerine yönelmesi 1948'de ABD'de bir üniversitede gerçekleşen Satie Festivali ile mümkün oldu. Bu festivali organize eden Amerikalı besteci John Cage, Satie'nin Vexations adlı eserini duymuştu ve 1963'te New York'ta 10 piyanistin 2 saatlik nöbetlerle piyano çalması ile eser seslendirildi. Bu deneyimden sadece John Cage değil, Yoko Ono ve John Lennon da çok etkilenmişti ve kendi ifadelerine göre 1968 yılında Vietnam Savaşı'nı protesto için hafta boyunca kendini hapsetme protestosunu Vexations deneyiminden esinlenerek gerçekleştirdiler.

***
Melodileriyle-besteleriyle pek çok insanı etkileyen ve etkilemeye devam eden Erik Satie'nin bende yeri özel olan Gymnopédie No.1'i ile sonlandıralım Erik Satie portresini.



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder